બનાસકાંઠાને સંસ્કારકાંઠા બનાવીએ...

ઉત્તર ગુજરાતના આ જિલ્લાને વ્યસનમુક્ત અને બાળકોને સંસ્કારયુક્ત બનાવવાની અનેરી ઝુંબેશ બે જૈન મુનિએ અઢી વર્ષથી આદરી છે. સ્થળનાં નામ બદલવાના શોખ સામે જિલ્લાની ઓળખ બદલવાનો કેવો છે આ પરમાર્થભર્યો પરિશ્રમ?

- મહેશ શાહ

ત્રણેક વર્ષ પહેલાંની વાત. બનાસકાંઠાના નેસડા ગામમાં યુવા જૈન મુનિ કલ્પરક્ષિતવિજય અને જ્ઞાનરક્ષિતવિજય ચાતુર્માસ ગાળતા હતા. એક દિવસ ત્રણ જૈનેતર મહિલા દર્શને આવી. એકે વ્યથા ઠાલવીઃ મહારાજ સાહેબ, મારી સોનાની બુટ્ટી વેચીને મારા ઘરવાળાએ દારૂ લાવીને પીધો...

બીજી બે ગૃહિણીની પણ એ જ ફરિયાદઃ પતિ ઘરની વસ્તુ વેચી દે છે... પછી દારૂ પીને મારઝૂડ કરે છે.

બન્ને મુનિએ બાદમાં જાણ્યું કે બનાસકાંઠામાં વર્ષોથી દારૂ અને અફીણના સેવનની બદી વ્યાપેલી છે. દેશી દારૂ ગળાય છે, વેચાય છે અને પીવાય છે. અમુક ગામોમાં જન્મ-મરણના સારા-નરસા પ્રસંગ તથા અમુક તહેવારમાં અફીણ પીવા–પિવડાવવાની પરંપરા પણ છે. આ વ્યસનથી ઘણાએ જાન ગુમાવ્યા છે અને અનેક પરિવાર બેહાલ થયા છે. સાથે સમાજમાં કુરિવાજ પ્રવર્તે છે. કદાચ એટલે જ અમુક લોકો ક્યારેક કટાક્ષમાં બનાસકાંઠાને બદમાશકાંઠા કહે છે.

બન્ને દૂષણને તિલાંજલિ અપાવવાની જવાબદારી આમ તો સરકાર અને સમાજની. એમાં અમુક અગ્રણીઓએ લોકોને સુધારવા સામાજિક બહિષ્કાર સુધીના નિયમો બનાવ્યા, પણ પરિણામ ન મળ્યું.

જૈન સંતો ધર્મરક્ષા, ધર્મપ્રચાર અને આત્મકલ્યાણ, જીવદયા, શિક્ષણ, સેવાની પ્રવૃત્તિ કરે. અહીં બન્ને મુનિએ ગૃહિણીઓની પીડા સાંભળીને વ્યસનમુક્તિ કાજે સમાજ સુધારણાનું ક્ષેત્ર પસંદ કર્યું. કામ લાંબા ગાળાનું અને થોડું જોખમી પણ ખરું, છતાંય વતન બનાસકાંઠાને વ્યસનમુક્ત કરવાના સદ્ભાવથી સ્વેચ્છાએ ઝુંબેશ આદરી. સૂત્ર રાખ્યું: ચાલો, બનાસકાંઠાને સંસ્કારકાંઠા બનાવીએ.

મુનિ કલ્પરક્ષિતવિજય

બન્ને મુનિ મૂળ બનાસકાંઠાના ઉંબરી ગામના. જન્મ મુંબઈવાસી હીરાના વ્યવસાયી કરોડપતિ જૈનદંપતી પ્રજ્ઞા શૈલેશ શાહને ત્યાં. એમના પુત્ર હેરીન અને જિમીએ અનુક્રમે છ અને ચાર ધોરણ ભણીને કિશોરવયે આચાર્ય રામચંદ્રસૂરીજી સમુદાયના આચાર્ય આગમવિશારદ તપોરત્નસૂરીશ્વરજી પાસે ૧૯૯૮માં દીક્ષા લીધી. એ બન્યા મુનિ કલ્પરક્ષિતવિજય અને ગણિવર્ય જ્ઞાનરક્ષિતવિજય. પછી એમનાં માતા-પિતાએ પણ સંસારત્યાગ કર્યો.

गणिवर्य ज्ञानरक्षितवि४य