DOPAMIN, FARKLI NÖRONLARDA FARKLI İŞLEVLERE SAHİP

Dopamin, ruh hâli ve zevkle bağlantılı olduğu bilinen bir beyin kimyasalı. Ancak araştırmacılar, dopamin nöronlarının birbirinden farklı işlevlere sahip olduğunu tespit etti.

Dopamin hiç gündemden düşmüyor. Onunla ilgili haberler okumuş; “dopamin hack’leme” hakkında sosyal medya paylaşımları görmüş; ruh hâlinizi ve üretkenliğinizi iyileştirmek için bu molekülü nasıl kullanacağınıza dair podcast’ler dinlemiş olabilirsiniz. Ancak son araştırmalara bakılırsa, dopamini kontrol etmeye yönelik popüler stratejiler, dopaminin nasıl işlendiğine dair son derece dar bir bakış açısına dayanıyor.

Dopamin, beynin nörotransmiterlerinden biri. Nörotransmiterler ise nöronlar arasında haberci görevi gören küçük moleküller. Yemek, seks, para, bir soruya doğru cevap verme gibi ödüllere verdiğiniz tepkilerde önemli rol oynuyorlar. Beyin sapının en üst bölgesinde birçok dopamin nöronu çeşidi var. Bunlar dopamin üretiyor ve ürettikleri dopamini beyne salgılıyor. Nöron çeşidine göre dopaminin işlevlerinin değişip değişmediği ise bugüne dek cevaplanmamış bir soruydu.

Yeni bir araştırma, nöron çeşidiyle dopamin işlevi arasında bir ilişki olduğunu öne sürüyor. Üstelik bir dopamin nöronu çeşidinin öyle bir işlevi var ki yerleşik anlayışı yeniden şekillendirebilir.

DOPAMIN NÖRONU ATEŞLEMESI

Dopamin, ödül mekanizmasında oynadığı rolle tanınıyor. Bu en az 50 yıl öncesine dayanan bir fikir. Dopamin nöronları, bir davranıştan alacağınızı düşündüğünüz ödül ile gerçekte aldığınız ödül arasındaki farkı izliyor. Sinir bilimciler bu farka “ödül tahmin hatası” diyor.