પ્રવાસન
ABHIYAAN|February 03, 2024
લાલ કિલ્લો, ભારતની સ્વતંત્રતા અને સંપ્રભુતાનું ચિરસ્થાયી પ્રતીક
રક્ષા ભટ્ટ
પ્રવાસન

ભારતીય ઇતિહાસના જો કોઈ મૂકપ્રમુખ સાક્ષીઓ હોય તો તે છે ભારતના ભવ્ય કિલ્લાઓ. એ પછી આગ્રાનો કિલ્લો હોય કે હોય હૈદરાબાદનો ગોલકોન્ડાનો કિલ્લો, ભારતીય કિલ્લાઓ સત્તા-શાસન અને સ્વતંત્રતાના સદીઓ પ્રાચીન મજબૂત સાક્ષીઓ છે.

આ ઐતિહાસિક કિલ્લાઓના ઇતિહાસમાં અનેક વંશો-શાસકોની કથાઓ છે; યુદ્ધોમાં ટપકતી રક્તરંજિત હાર-જીત છે અને કિલ્લાના કાંગરેથી હોંકારા દેતી ધજાઓ છે, જે ક્યારેક મરાઠાઓનું તો ક્યારેક મુઘલ શાસકોનું, ક્યારેક ઇસ્ટ ઇન્ડિયા કંપનીનું તો ક્યારેક કોઈ દેશપ્રેમીનું નામ જપે છે.

ભારતના બુલંદ ઇતિહાસના બાદશાહ જેવા આવા દસેક જેન્યુઇન કિલ્લાઓમાં દિલ્હીનો લાલ કિલ્લો આપણા રાષ્ટ્રધ્વજનું ગૌરવ સાચવતો, સદીઓથી, ટટ્ટાર ઊભો છે. ૨૦૦૭માં યુનેસ્કોની વિશ્વ વારસા ની યાદીમાં મુકાયેલો આ ઐતિહાસિક કિલ્લો એક એવો કિલ્લો છે જે એક જમાનામાં મુઘલ શાસકોનું રહેઠાણ હતો.

જ્યારે પાંચમાં મુઘલ સમ્રાટ શાહજહાં એટલે કે મિર્ઝા શાહબુદ્દીન મહમ્મદ ખુર્રમે પોતાની રાજધાની આગ્રાથી દિલ્હી ખસેડવાનો નિર્ણય લીધો ત્યારે ૧૬૩૮ની બારમી મેએ તેણે લાલ કિલ્લો બાંધવાની સનદ બેસાડી હતી.

મૂળ લાલ અને સફેદ રંગે રંગાયેલો આ પ્રાચીન કિલ્લો શાહજહાં વખતના મુખ્ય સ્થપતિ ઉસ્તાદ અહમદ લાહોરીએ ડિઝાઇન કર્યો હતો. આ અહમદ લાહોરીએ માત્ર લાલ કિલ્લો જ નહીં, પરંતુ આગ્રાનો તાજમહાલ અને અન્ય અનેક મુઘલ સ્મારકો પણ ડિઝાઇન કરી આપણા હિન્દુસ્તાનને જાણે બે વિશ્વ ધરોહરની ભેટ ધરી છે.

ઇરાનિયન કે પર્શિયન પૅલેસ આર્કિટેક્ચર અને પરંપરાગત ભારતીય શૈલીની ક્લાસિક સોગાદ જેવો આપણો આ લાલ કિલ્લો મુઘલ સ્થાપત્ય ના શ્રેષ્ઠ સમયમાં બંધાયેલો કિલ્લો છે જે ઓરિજનલી ‘કિલ્લા-એ-મુબારક’ એટલે કે ‘બ્લેઝ ફૉર્ટ’ તરીકે ઓળખાતો હતો, કારણ કે તે રાજવી કુટુંબનું નિવાસ સ્થાન હતું.

ગંગાની બીજા નંબરની સૌથી મોટી ઉપનદી એવી યમુના નદીને કાંઠે સ્થિત આ કિલ્લાનું બાંધકામ ૧૬૩૮ના પવિત્ર મહોરમ માસમાં શરૂ થયું હતું અને ૧૬૪૮ની છઠ્ઠી એપ્રિલ સુધી ચાલ્યું હતું. ખુદ શાહજહાંની દેખરેખ નીચે દસ વર્ષ સુધી બંધાતો રહેલો આ લાલ કિલ્લો એ જમાનાના શાહજહાંબાદનું ફોકલ પોઇન્ટ ઑફ ઇન્ટરેસ્ટ હતો.

This story is from the February 03, 2024 edition of ABHIYAAN.

Start your 7-day Magzter GOLD free trial to access thousands of curated premium stories, and 9,000+ magazines and newspapers.

This story is from the February 03, 2024 edition of ABHIYAAN.

Start your 7-day Magzter GOLD free trial to access thousands of curated premium stories, and 9,000+ magazines and newspapers.

MORE STORIES FROM ABHIYAANView All
પારંપરિક લગ્નગીતોનો એક મધુર સ્વર - વૈશાલી ગોહિલ
ABHIYAAN

પારંપરિક લગ્નગીતોનો એક મધુર સ્વર - વૈશાલી ગોહિલ

કોઈ પ્રસંગમાં પરિવારની સ્ત્રીઓ પાસેથી નવા લગ્નગીત સાંભળવા મળે તો તુરંત નોંધી લે. આ રીતે અઢળક ગીતોને સાંભળ્યા બાદ વૈશાલીબહેને ૪૦૦-૫૦૦ ગીતોનું કલેક્શન તૈયાર કર્યું છે

time-read
5 mins  |
Abhiyaan Magazine 28/12/2024
એનઆરઆઈ વેડિંગ સ્પેશિયલ
ABHIYAAN

એનઆરઆઈ વેડિંગ સ્પેશિયલ

વર-કન્યાને પીઠી ચોળવા સિવાયના કેટલાક પ્રી-વેડિંગકેમિકલવિકલ્પો

time-read
3 mins  |
Abhiyaan Magazine 28/12/2024
એનઆરઆઈ વેડિંગ સ્પેશિયલ
ABHIYAAN

એનઆરઆઈ વેડિંગ સ્પેશિયલ

સ્વને અનુરૂપ સમાજને મદદરૂપઃ ઇકોફ્રેન્ડલી મેરેજ

time-read
2 mins  |
Abhiyaan Magazine 28/12/2024
એનઆરઆઈ વેડિંગ સ્પેશિયલ
ABHIYAAN

એનઆરઆઈ વેડિંગ સ્પેશિયલ

લગ્નપ્રસંગને પુષ્પોથી સજાવવા આંતરરાષ્ટ્રીય માળીઓ ઉપલબ્ધ છે

time-read
4 mins  |
Abhiyaan Magazine 28/12/2024
એક દેશ એક ચૂંટણીના અમલનો માર્ગ મુશ્કેલ છે
ABHIYAAN

એક દેશ એક ચૂંટણીના અમલનો માર્ગ મુશ્કેલ છે

સરકારે લોકસભામાં બિલ રજૂ કરી દીધું છે, પરંતુ તેને સંસદનાં બંને ગૃહોમાં પસાર કરાવવાનું મુશ્કેલ બનવાનું છે

time-read
2 mins  |
Abhiyaan Magazine 28/12/2024
જીવનનાં લલિત અને રુદ્ર - બંને રૂપ સ્વીકારો
ABHIYAAN

જીવનનાં લલિત અને રુદ્ર - બંને રૂપ સ્વીકારો

માણસને બદલે હું ઝાડવું હોત, કૈક માળા બંધાત મારી ડાળીએ! રોજે રોજ કરતો હું હોત એની સાથ એને હોય કોઈ મનગમતી વાત યોગેશ પંડ્યા

time-read
3 mins  |
Abhiyaan Magazine 28/12/2024
પુષ્પા ફિવર : મનોરંજનનું ફાયર! અલ્લુ અર્જુનની આ ફિલ્મનો ત્રીજો ભાગ પણ આવશે
ABHIYAAN

પુષ્પા ફિવર : મનોરંજનનું ફાયર! અલ્લુ અર્જુનની આ ફિલ્મનો ત્રીજો ભાગ પણ આવશે

પુષ્પા ટુ' એટલે કે ‘પુષ્પા : રૂલ'ના પોસ્ટ ક્રેડિટ સીન સાથે વિતાએ પુષ્પાના ત્રીજા ભાગની સત્તાવાર જાહેરાત કરી દીધી છે. ‘પુષ્પા : ધ રૂલ’ના અંતમાં ‘પુષ્પા-૩ : ધ રેમ્પેજ' લખેલું આવે છે. જેમ પુષ્પાના બીજા ભાગ માટે પ્રેક્ષકોએ લાંબા સમય સુધી રાહ જોવી પડી હતી, તે જ રીતે ‘પુષ્પા-૩' માટે પણ તેમને લાંબા સમયની પ્રતીક્ષા કરવી પડશે, કારણ કે અલ્લુ અર્જુન હવે પોતાની અન્ય ફિલ્મોને સમય આપવા માગે છે અને પુષ્પારાજના પાત્રમાંથી થોડો સમય બ્રેક લેવા માગે છે.

time-read
1 min  |
Abhiyaan Magazine 21/12/2024
પુષ્પા ફિવર : મનોરંજનનું ફાયર! અલ્લુ અર્જુનની આ ફિલ્મનો ત્રીજો ભાગ પણ આવશે
ABHIYAAN

પુષ્પા ફિવર : મનોરંજનનું ફાયર! અલ્લુ અર્જુનની આ ફિલ્મનો ત્રીજો ભાગ પણ આવશે

'પુષ્પા ટુ' એટલે કે ‘પુષ્પા : રૂલ'ના પોસ્ટ ક્રેડિટ સીન સાથે ચિંતાઓ પુષ્પાના ત્રીજા ભાગની સત્તાવાર જાહેરાત કરી દીધી છે. ‘પુષ્પા : ધ રૂલ’ના અંતમાં ‘પુષ્પા-૩ : ધ રેમ્પેજ' લખેલું આવે છે. જેમ પુષ્પાના બીજા ભાગ માટે પ્રેક્ષકોએ લાંબા સમય સુધી રાહ જોવી પડી હતી, તે જ રીતે ‘પુષ્પા-૩' માટે પણ તેમને લાંબા સમયની પ્રતીક્ષા કરવી પડશે, કારણ કે અલ્લુ અર્જુન હવે પોતાની અન્ય ફિલ્મોને સમય આપવા માગે છે અને પુષ્પારાજના પાત્રમાંથી થોડો સમય બ્રેક લેવા માગે છે.

time-read
4 mins  |
Abhiyaan Magazine 21/12/2024
વામા-વિશ્વ આરોગ્ય
ABHIYAAN

વામા-વિશ્વ આરોગ્ય

આદુમાંથી મસાલો અને મુખવાસ, સ્વાસ્થ્યની સાથે સ્વાદને બતાવે ખાસ

time-read
4 mins  |
Abhiyaan Magazine 21/12/2024
વામા-વિશ્વ આરોગ્ય
ABHIYAAN

વામા-વિશ્વ આરોગ્ય

આદુમાંથી મસાલો અને મુખવાસ, સ્વાસ્થ્યની સાથે સ્વાદતે બતાવે ખાસ

time-read
1 min  |
Abhiyaan Magazine 21/12/2024