ગુજરાતમાં પણ છે વક્કના વિવાદ

રાજ્યમાં જૂની વર્ક્સ મિલકતોની તકરાર અને નવી વક્ત મિલકત માટે દાવા અચાનક વધ્યા છે. અલ્લાહને સમર્પિત મિલકત માટે નૈતિક અને કાનૂની આચરણ સામે હવે સવાલ કેમ ઊભા થાય છે?

- મહેશ શાહ (અમદાવાદ)

મુસ્લિમો પોતાની મિલકત વલ્ફ અલ્લાહને અર્પણ કરે એ વર્ફે મિલકત કહેવાય. એની માલિકી અલ્લાહની હોવાથી એને વેચી કે તબદીલ કરી શકાતી નથી.

અગાઉ ગુજરાતમાં હિંદુ અને અન્ય ધર્મીની જેમ મુસ્લિમોની વિવિધ સંસ્થાની નોંધણી બૉમ્બે પબ્લિક ટ્રસ્ટ ઍક્ટ હેઠળ થતી હતી, પણ ૧૯૯૫માં વર્ક્સ ઍક્ટ અમલી બન્યા પછી આપોઆપ વક્કુ મિલકતો બની. એની વમ્ફ બોર્ડમાં નોંધણી થઈ. ૧૯૯૭માં ગુજરાત રાજ્ય વર્ફે બોર્ડ બન્યું. એના વર્તમાન પ્રમુખ સુરતના જાણીતા રેડિયોલૉજિસ્ટ અને ઈમેજિંગ સ્પેશિયાલિસ્ટ ડૉ. મોહસીન લોખંડવાલા ચિત્રલેખાને કહે છેઃ

બોર્ડમાં રાજ્યની નાની-મોટી ૧૩,૭૯૦ મુસ્લિમ ધાર્મિક સંસ્થા કે વર્ફ ટ્રસ્ટ છે, જેમના હસ્તક ૩૯,૯૪૦ મિલકત નોંધાયેલી છે. એમાં મસ્જિદ, દરગાહ, કબ્રસ્તાન, ઈદગાહ, મકબરા, વગેરેનો સમાવેશ છે. મિલકત સંખ્યાની દૃષ્ટિએ સૌથી મોટી વફ્ફ સંસ્થા અમદાવાદ સુન્ની મુસ્લિમ વલ્ફ કમિટી છે, જ્યારે સૌથી વધુ વર્ક્સ ટ્રસ્ટ દક્ષિણ ગુજરાતમાં છે. વર્ફે બોર્ડની ભૂજમાં છ હજાર ચોરસમીટર જેટલી જમીન છે.’

મુસ્લિમો દ્વારા જમીન, મકાન, વગેરે મળતાં દાન ઉપરાંત વર્ફે ટ્રસ્ટ મસ્જિદ, કબ્રસ્તાન, ઈદગાહ, વગેરેનું સંચાલન કરે છે. અમુક મિલકત ભાડે કે લીઝથી આપીને આવક મેળવે છે. જો કે ચુકાદા એ માટે વર્ક્સ બોર્ડની લેખિત મંજૂરી અનિવાર્ય છે. વફ્ફ બોર્ડના હુકમ સામે ગુજરાત રાજ્ય વર્ફે ટ્રિબ્યુનલમાં જ અપીલ થઈ શકે ને ટ્રિબ્યુનલના સામે હાઈ કોર્ટમાં પિટિશન થઈ શકે.

ગુજરાતમાં બે દાયકામાં જમીન-મકાનના ભાવમાં આકાશી ઉછાળો આવ્યા પછી વલ્ફના કેટલાક ચાલબાજ ટ્રસ્ટીઓએ મિલકત નહીં વેચવાના નિયમને ચાતરી દેવા વેચાણની મંજૂરીનાં નકલી પ્રમાણપત્ર બનાવ્યાં હોવાનું બહાર આવ્યું છે. આવા એક કિસ્સામાં વફ્ફ બોર્ડના સિનિયર ક્લર્ક, અમદાવાદના અફસાના કાઝીની સંડોવણી બહાર આવી.

આ અંગે વફ્ફ બોર્ડના પ્રમુખ ડૉ. મોહસીન કહે છે: ‘બોગસ દસ્તાવેજો દ્વારા વક્કુ મિલકતના ગેરકાયદે વેચાણના કેસમાં આરોપી અફસાના કાઝી સામે પાંચેક ફરિયાદના આધારે એમની તથા અન્ય ટ્રસ્ટીઓની પણ ધરપકડ કરી હતી. એ ઉપરાંત, અંકલેશ્વર તાલુકામાં વક્કુ મિલકતો બોગસ દસ્તાવેજોના આધારે વેચાણ અને ભાડાપટ્ટે આપી હતી. એવી અઢારેક મિલકત રજિસ્ટર દસ્તાવેજોથી અમે રદ કરી છે તથા કાયદાકીય કાર્યવાહી કરી છે.’